Ξεφυλλίζοντας σήμερα άλμπουμ με φωτογραφίες γάμου, περιμένουμε να δούμε ερωτευμένα ζευγάρια που ακτινοβολούν αγάπη και πλατιά χαμόγελα. Έχετε διαπιστώσει, όμως, πως οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες γάμου των γιαγιάδων και των παππούδων μας, είναι εντελώς διαφορετικές; Παρατηρώντας τες, συνειδητοποιούμε πως κάθε συναίσθημα χαράς και οποιοδήποτε μειδίαμα απουσιάζει από τα πρόσωπά τους, δημιουργώντας μας την απορία γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό.
Φωτογραφία από τον χρήστη Suzy Hazelwood στο Pexels.
Όπως αναφέρει ο κοινωνιολόγος Sasanka Perera στο βιβλίο του «The Fear of the Visual?», μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι φωτογραφίες γάμου απεικόνιζαν τα ζευγάρια να είναι σκυθρωπά και με μια σοβαρή, σχεδόν παγωμένη έκφραση στο πρόσωπό τους, λες και αυτά τα συναισθήματα συμβόλιζαν το τι αντιπροσώπευε ένας γάμος την εποχή εκείνη. Στην πραγματικότητα, αυτή η σοβαρότητα είχε να κάνει με το πώς έπρεπε το ζευγάρι να θυμάται τον γάμο του στο μέλλον. Η μόδα της «σοβαρής φωτογράφισης γάμου» ήταν πανταχού παρούσα, σε όλο τον γεωγραφικό χάρτη, ανεξαρτήτως κουλτούρας και τάξης. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ήδη από τη βικτωριανή εποχή, το γέλιο δεν ήταν ένδειξη προσωπικής ευτυχίας. Για παράδειγμα, αν μια οικογένεια έμοιαζε χαρούμενη, συνήθως θα πόζαρε μπροστά από την ιδιοκτησία της η οποία από το πίσω μέρος του πορτρέτου ή της φωτογραφίας θα υποδείκνυε την επιτυχία και το status των μελών της σε έναν υλιστικό κόσμο.
Ο Angus Trumble, στο βιβλίο του «A Brief History of the Smile», προσπάθησε να αποδώσει την απουσία του χαμόγελου στις κακές οδοντοστοιχίες που ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Κάτι τέτοιο, όμως, ακριβώς λόγω του ότι αποτελούσε νόρμα, δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός λόγος. Άλλοι πιστεύουν ότι η αλήθεια να βρίσκεται στην έλλειψη σύγχρονης τεχνολογίας και αναφέρουν ότι αν αναλογιστούμε τον χρόνο που χρειαζόταν ένας φωτογράφος ώστε να απαθανατίσει τα πορτρέτα του, είναι λογικό τα «μοντέλα» του να κουράζονταν να κρατήσουν μια συγκεκριμένη πόζα, αλλά και… το χαμόγελό τους. Αλλά μια τέτοια σκέψη είναι τελειώς λανθασμένη, καθώς από το 1850 και με τις κατάλληλες συνθήκες, μια φωτογράφιση έπαιρνε λίγα μόνο δευτερόλεπτα. Συνεπώς, επανερχόμαστε στο ότι η σοβαρότητα στις παλιές φωτογραφίες γάμου πηγάζει από το τι σήμαινε το γέλιο εκείνη την εποχή.
Η Christina Kotchemidova από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, με αφορμή το δοκίμιο του Fred Schroeder, «Say Cheese! The Revolution in the Aesthetics of Smiles», θα υπογραμμίσει το ότι η έκφραση που είχαν τα ζευγάρια στις φωτογραφίες γάμου αποτελούσε μια στάνταρ τάση που προερχόταν από τα ευρωπαϊκά πορτρέτα ζωγραφικής. Και εκεί, το γέλιο δεν ήταν συνηθισμένο και, αν συνέβαινε, δεν ήταν παρά ένα τυχαίο γεγονός. Το μειδίαμα ήταν χαρακτηριστικό των χωρικών, των μέθυσων, των παιδιών, των ανόητων (και των κατώτερων κοινωνικών τάξεων). Έτσι, όταν έγινε η μετάβαση από τα πορτρέτα ζωγραφικής στη φωτογραφία, η σκυθρωπή έκφραση που ταίριαζε σε ένα υψηλό κοινωνικό status, όχι μόνο αφομοιώθηκε, αλλά και ταίριαξε με τα πρότυπα ομορφιάς της εποχής που προωθούσαν το χαρακτηριστικό του μικρού στόματος!
Μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους και τις αλλαγές που επήλθαν στα κοινωνικά ήθη, έκανε την εμφάνισή του και το χαμόγελο στις φωτογραφίες γάμου που σήμερα θεωρούμε ως δεδομένο.
Διαβάστε επίσης…
